دموکراسی‌خواهان باید مجهز به تشکیلات و سازمان شوند

فرزین وحدت؛ استاد جامعه‌شناسی در آمریکا

آنچه مسلم است این که در این برهه از تاریخ ایران، نیروهای اجتماعی عظیمی بوجود آمده‌اند که طالب حقوق فردی، مدنی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و بشری خود می‌باشند. من در مقالات کوتاهی که به‌تازگی نوشته‌ام به بوجود آمدن یک «فراطبقه» اشاره کرده‌ام که اقشار و لایه‌های اجتماعی متعددی مولفه‌های این نیروی عظیم اجتماعی را تشکیل می‌دهند. این اقشار و لایه‌های اجتماعی شامل کارمندان، کارگران، کسبه، برخی از تجار به‌خصوص نسل جوان میان آنها، پیشه‌وران، زنان، جوانان، و دانشجویان و دانشگاهی‌ها می‌شوند که با وجود بعضی اختلافات، و حتی تضاد‌ها، آنچه آنها را به هم پیوند می‌دهد وجوه اشتراک در مطالبات دمکراتیک در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی است. وقایع اخیر ایران این مسئله را به وضوح نشان داده است که این اقشار متنوع در عین تکثر دارای خواست‌های مشترکی مبتنی بر بسط و توسعه میدان‌های سیاسی و اقتصادی در کشور هستند و در این راه حاضر به فداکاری‌های بسیاری می‌باشند تا آرمان‌های خود را به ثمر برسانند.

از طرف دیگر نیروهای تمامیت‌خواه و انحصار‌طلب قدرت سیاسی و نظامی را در دست دارند و آنها نیز نشان داده‌اند که اشتهای فراوانی برای ابقای قدرت خود دارند و از همه مهمتر دارای تشکیلات سیاسی و نظامی نسبتا کارآمدی هستند. اصولا افرادی که با خشونت به قدرت رسیده‌اند و با کشتن و کشته دادن به قدرت دست یافته‌اند، به ندرت حاضرند از قدرت دست بشویند؛ و اصلاحات دمکراتیک را که به زعم آنان باعث بیرون راندن آنها از صحنه‌های قدرت می‌شود، پذیرا شوند. در واقع چنین به نظر می‌رسد که دو نیروی عظیم در مقابل یکدیگر ایستاده‌اند. یکی از پشتوانه مردمی بسیار نیرومند ولی تشکل نیافته برخوردار است و دیگری از نیروی نسبتا کوچک اجتماعی ولی نسبتا متشکل و سازمان یافته، زورمند و زورگو و حامل اسلحه.

آنچه در این مقطع زمانی برای نیروهای اجتماعی طالب مردم‌سالاری حیاتی به نظر می‌رسد، تولید تشکل‌های سیاسی و اجتماعی کارآمد است. و از میان این تشکلات از همه مهم‌تر، برپایی احزاب سیاسی است که بتوانند در جهت تحقق مطالبات و خواست‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فراطبقه‌ای که در بالا به آن اشاره شد دست به فعالیت بزنند. همانطور که نیروهای انحصارطلب و تمامیت‌‌خواه از تشکیلات سیاسی و نظامی برخوردار هستند، نیروی‌های طالب دمکراسی نیز می‌بایست خود را تجهیز کنند، اما بدون توسل به خشونت و از راه‌های مسالمت‌آمیز. در این میان مهم‌ترین وسیله و ابزاری که می‌توانند برای بدست آوردن حقوق حقه فراطبقه مذکور آستین بالا بزند احزاب سیاسی هستند که می‌بایست به طور مدون تشکیل شوند، عضو بگیرند و منافع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اعضاء و پایه‌های اجتماعی خود را به پیش ببرند. البته تحت شرایط فعلی تشکیل احزاب سیاسی امر آسانی نخواهد بود ولی در چهارچوب قوانین فعلی امکان‌پذیر می‌باشد و نیروهای طرفدار مردم‌سلاری از همین قوانین موجود و با استفاده از روش‌‌های عدم‌خشونت می‌توانند در تحقق خواست‌های مردم‌گرایانه سود ببرند.

برداشت از سایت گذار